Προϋποθέσεις εγκατάστασης καστανεώνα (α΄ μέρος)

Όπως είναι γνωστό η καλλιέργεια της καστανιάς στη χώρα μας γίνεται κατά τρόπο συμπτωματικό και εμπειρικό. Συστηματικές φυτείες δεν υπάρχουν.

Σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες όμως (Γαλλία, Ιταλία, Ελβετία, κ.λ.π.) λόγω της συνεχώς αυξανόμενης ζήτησης των καστάνων, οι συστηματικές φυτείες καταλαμβάνουν ολοένα και μεγαλύτερες εκτάσεις όχι μόνο στις παραδοσιακές ζώνες, αλλά και έξω από αυτές.

Επειδή δεν είναι πολύ μακριά ο χρόνος που η καστανιά θ’ αρχίσει να καλλιεργείται συστηματικά και στη χώρα μας, θεωρούμε σκόπιμο να εκθέσουμε στη συνέχεια όλες εκείνες τις προϋποθέσεις που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την εγκατάσταση μιας φυτείας καστανιάς.

Α. ΕΔΑΦΟΣ

Είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας που καθορίζει τη δυνατότητα εγκατάστασης ή όχι μιας φυτείας καστανιάς σε μια περιοχή.

Οι παράγοντες που καθορίζουν την καταλληλότητά του είναι η χημική του αντίδραση (pH), ο τύπος και η τοπογραφία του.

1.  Χημική αντίδραση εδάφους (pH)

Η καστανιά ευδοκιμεί μόνο σε εδάφη ελαφρώς όξινα. Εδάφη με pH 5,5 ως 6 είναι τα πιο κατάλληλα. Η παρουσία αντίθετα ενεργού ασβεστίου έστω και σε πολύ μικρές συγκεντρώσεις ή ένα pH μεγαλύτερο από 6,5 αποκλείουν τελείως την καλλιέργεια της καστανιάς. Στις περιπτώσεις εξάλλου που το pH είναι πολύ χαμηλό (4 ως 5), τότε είναι απαραίτητο πριν τη φύτευση των δένδρων να προστεθεί ασβέστιο το έδαφος (βλ. βασική λίπανση).

2.  Τύπος εδάφους

Τα ελαφρά, αλλά κυρίως τα βαθειά και καλώς αποστραγγιζόμενα εδάφη που προέρχονται από αποσάρθρωση σχιστολιθικών ή γρανιτικών πετρωμάτων είναι τα πιο κατάλληλα για την καλλιέργεια της καστανιάς. Μπορεί όμως και αναπτύσσεται εξίσου καλά και σε εδάφη μικρού βάθους αρκεί να υποστραγγίζονται καλά. Αντίθετα σε βαρειά αργιλλώδη ή σε αβαθή, κακώς αποστραγγιζόμενα εδάφη, η εγκατάσταση της καστανιάς πρέπει να αποφεύγεται λόγω του κινδύνου της ασφυξίας των ριζών στην οποία είναι πολύ ευαίσθητη.

Γενικά η καστανιά είναι ένα δένδρο που μπορεί να αξιοποιήσει ελαφρά, σχετικώς αβαθή, πτωχά σε χημικά στοιχεία και όξινα εδάφη που δεν προσφέρονται για καμιά άλλη καλλιέργεια.

3. Τοπογραφία του εδάφους

Από όλα τα τοπογραφικά στοιχεία, εκείνο που παρουσιάζει τη μεγαλύτερη σημασία είναι η κλίση του εδάφους. Η παραδοσιακή καστανοκαλλιέργεια, όπως είναι γνωστό, καταλαμβάνει περιοχές μικρής ή μεγάλης κλίσης. Για εγκατάσταση όμως μιας συστηματικής φυτείας πρέπει να προτιμάται έδαφος επίπεδο ή μικρής κλίσης ώστε να διευκολύνεται η μηχανική καλλιέργεια και η μηχανική συλλογή των καρπών. Σε εδάφη μεγάλης κλίσης, όπως είναι τα περισσότερα στις ζώνες καστανοκαλλιέργειας, το πρόβλημα αντιμετωπίζεται μόνο με την κατασκευή αναβαθμίδων που πρέπει να γίνονται εφόσον το κόστος δεν είναι απαγορευτικό.

Ι. Δημουλάς